Het Coronavirus stormt op ons af. Om de verspreiding ervan te remmen, moeten we ons allemaal houden aan sociale onthouding. Vele mensen moeten thuis werken, andere mensen maken juist lange werkdagen en verloven zijn ingetrokken. Een andere groep zit verplicht thuis, omdat de scholen dicht zijn, weer een andere groep mag geen bezoek meer ontvangen. Voor alle groepen betekent dit een forse daling in het aantal sociale contacten en het wegvallen van de sociale structuur.
Gelukkig zijn er heel veel initiatieven ontstaan: telefooncirkels, buddy’s voor ouderen die hen bellen, Facebookpagina’s voor vraag en aanbod, lokale kranten die vraag en aanbod advertenties gratis gaan plaatsen, etc. Maar ook de inzet van iPads met mogelijkheden voor beeldcontact in de verpleeghuizen komt nu op gang. Ook ik merk het, ik app veel meer en dit weekend ga ik met mijn twee dochters video-bellen.
Voor veel mensen is het moeilijk om zelf initiatieven te ontwikkelen. Dit wordt nu ruimschoots goedgemaakt door al die prachtige acties. Met deze acties kan de sociale onthouding voor een deel gecompenseerd worden. Het gemis aan fysieke ontmoetingen, een knuffel, een omhelzing, een hand maar ook de wisselwerking in een groep blijft.
Mijn gedachten gaan alvast naar straks, als de sociale onthouding niet meer nodig is. Dan is wellicht het coronavirus afgeremd, dat geldt niet voor het eenzaamheidsvirus. Dat was er al ver voor het coronavirus.
En ook toen al waren er vele activiteiten: maatjesprojecten, eettafels, de luisterlijn, de zilverlijn, eentegeneenzaamheid. Desondanks is het percentage eenzaamheid onder jongeren, volwassenen en ouderen nog onverminderd hoog, zo rond 35%.
Eenzaamheid is een veelkoppig en hardnekkig monster en vraagt om goede kennis van de oorzaken, gevolgen en vormen van eenzaamheid. Omdat eenzaamheid subjectief is en verschillende oorzaken heeft, vraagt de aanpak om maatwerk. En dat is wat er nu vaak ontbreekt.
Een aanpak gebaseerd op maatwerk kent vier stappen. De eerste is signaleren en bespreekbaar maken. Daarna volgt de stap van verbinding met eenzaamheid, gevold door de stap van onderzoeken wat iemand kan en wil, de laatste stap is die van het doen.
Om deze aanpak uit te voeren heeft MOVISIE een kennisdossier eenzaamheid opgebouwd en trainingen ontwikkeld.
In de huidige initiatieven echter ligt de nadruk vaak op het geven van adviezen, oplossingen en het ontwikkelen van aanbod. Hierbij wordt voorbijgegaan aan de gevoelens en beleving van de eenzaamheid. De eenzame mens wordt ook niet uitgedaagd om na te denken over wat de ander voor hem of haar kan betekenen, waar hij of zij waarde aan ontleent en blij van wordt. Ik hoop dat we straks de huidige initiatieven kunnen verdiepen door het verbindende gesprek daarin een plek te geven. Want op die manier kunnen we ook het eenzaamheidsvirus afremmen.